İçeriğe geç
DİL GELİŞİMİ
Çıkardığı sesler, hece tekrarına dönüşür ve daha çok çevresindeki dilim niteliklerini kazanır.
Başlangıçta, p, d, b gibi dudaksı ve dişeti patlamalı sesler çoğunluktadır.
Hece tekrarları “ba-ba-ba”, “de-de-de” şeklinde görülür. (Aral, Bulut, Çimen, Baran, 2000, s.133)
Sesleri ritmleri taklit eder. (populermedikal.com )
Kendi kendine ve başkalarıyla birlikteyken, şarkımsı ya da tek ve iki heceli ifadelerle hoş, uyumlu sesler çıkarır.
“Bada, Baga gibi iki heceli sözcükleri ayırabilirler.
Tek heceli fomen adı verilen anlamsız sözcükler çıkarmaya başlar. (Yavuzer, 1998, s. 5, 59, 63)
Çıkarabildikleri fazla sayıda sesli harfi sessiz harfin arkasına yerleştirir. (ba – be – bu vb.)
Temel kelimelere benzer heceler çıkarır. (M.E.B., 1997, s.5, 46)
PSİKOSOSYAL GELİŞİM
Ayaklarını ve ellerini serbestçe hareket ettirmeyi ve dikkatle izlemeyi ilginç bulur.
Beslenirken, elleriyle biberonu kavrar ve hafif hafif şişeye vurur.
Kendisine çıngırak verildiğinde, hemen elini uzatır ve ses çıkarması için amaçlı bir biçimde sallamaya başlar. Çıngırağı dikkatle izler.
Etkin oyuna neşeyle karşılık verir.
Yabancılara dostça davranır.
Nesnelerle büyük bir dikkatle uğraşır. Ellerini ustalıkla kullanır.
Annesi yanında yokken yabancı birisi yaklaştığında hafif bir utangaçlık hatta endişe gösterebilir. Yaklaşık 8. aydan itibaren yabancılara karşı açık bir çekingenlik sergiler. (Yavuzer, 1998, s. 60)
Aynadaki görüntüyü algılar, güler, ses çıkarır. (www.populermedikal.com)
“Cee” oyunu oynar.
Kucağa alınmak için kolunu uzatır.
Aynadaki görüntüsüne uzanabilir.
Yapılan hareketi taklit eder.
İlgi çekmek için değişik sesler çıkartır. (M.E.B., 1997, s, 46, 68, 69, 72)
Yabancıların yanında tedirginlik, yakınlarının yanında ise huzur duyar.
Korku, kızgınlık ve tedirginlik artık duygusal yaşamda yer eder.
Yaşıtlarına gülümser ve onlara dostluk duyar.
Yabancıları yadırgadığında aşırı tepkiler gösterir. (Çocuğun Eğitimi 1, Demiral, 1995, s.22)
Ailesindeki fertlerin yüzlerini tanır ve yabancı yüzlerden korkabilir. (Fişek, Yıldırım, 1983, s.21)
Yabancıları tanıdıklardan ayırır. (Yörükoğlu, 1998, s.36)
Anneyi ve babayı güldürecek komik hareketler yapar.
Annesine ve babasına gülücükler saçmaktan büyük zevk alır. (Cankırılı, 1990, s.56)
Annesinin odanın diğer yanından gelen sesini duyar duymaz ona doğru döner.
Annesi ve babası karşısına geçip seslerini kasetten dinlettikleri zaman sesleri ayırır ve ona göre annesinin ve babasının yüzüne bakar.
Oyun oynarken gülücükler dağıtır, kıkır kıkır güler ve kendi kendine neşe çığlıkları atar.
Kızdığında ya da canı sıkıldığında bağırır.
Anne sesinin değişik duygusal tonlamalarına seçici tepkiler verir.
Anne ve babasıyla oynarken büyük zevk alır.
Birinin geldiğini duyduğunda heyecanlanıp kucağa gitmek için kollarını yukarı doğru kaldırmaya başlar.
Kendi adını bilir ve çağrıldığında hava kabarcıkları çıkarır.
Korkularını ifade edebilir. (Yavuzer, 1998, s. 55, 59, 60, 63)
BİLİŞSEL GELİŞİM
Düşen oyuncağı yerde arar. (Cankırılı, 1990, s.56)
Yabancıları tanıdıklarından ayırır.
Gözünün önünde kaybolan nesneyi bir süre bekler.
Yere düşen oyuncağı izler.
İki nesneyi birbirine vurur.
Aynadaki görüntüsüne uzanır.
Yapılan hareketi taklit eder. (M.E.B. 1997, s46, 67, 68, 69)
Uzatılan nesneyi yakalamaya çalışır.
Nesne devamlılığının farkına varmaya başlar.
Objeleri bir elinden diğerine geçirebilir. (Oğuzkan, Oral, 1995, s.63)
Tanıdığı ve tanımadığı insanları ayırır. (Oktay, 2000, s.113)
Tanıdık bir hareketi sesi taklit etmeye çalışır.
Altıncı aydan sonra bellek gelişmeye başlar.
Gözünün önünde olmasalar da objeler onun için var olmaya başlar, belleğinde yer eder.
Kendi yüzünü örttüğünüzde örtüyü kaldırır.
Farklı sesler çıkarır.
Adını bilir.
Görüş alanı içinde elinden düşen oyuncağı yere düşene kadar izler.
Avuçla kavrar, bütün elini kullanır.
Oyuncağı bir elinden öbür eline geçirmeye çalışır.
Özel bağlılıklar geliştirmeye başlar.
Bu dönemin sonunda (8. ay civarında) tanıdık kişileri tanıdık olmayanlardan ayırt etmeye başlar.
Yabancılardan korkma görülebilir.
Gözünün önünde örtünün altına saklanan bir oyuncağı kısa süre ısrarla örtüye bakarak izler, oyuncak kısmen gizlenmiş ise bulur çıkarır.
Oyuncakları vb. yere atıp düşüşünü seyreder.
İki ayrı nesneyi aynı zamanda iki ayrı elinde tutar.
Eline verilen zili bilinçli olarak çalar.
Bildiği kelimeleri ayırt ederek dinler.
En az dört değişik hece sesi çıkarır.
Aynadaki görüntüsüne gülümser.
Dikkat süresi çok kısadır. Bir diğerine hızla geçer. Bir nesneyle en fazla iki-üç dakika oynayabilir. (Cirhinlioğlu, 2001, s.89)
PSİKOMOTOR GELİŞİM
Küçük oyuncaklara uzanıp elleriyle kavrayabilir.
Çoğunlukla her iki eliyle de avuçlayarak yaklaşır; arasıra tek elini kullanır.
Her şeyi ağzına götürür.
Sırtüstü konumda ayaklarına bakmak için başını yerden kaldırır.
Bacaklarını kaldırarak dikey duruma getirir ve bir ayağını ya da her iki ayağını elleriyle kavrar.
Beşikte ya da bebek arabasında destekle oturur ve çevresine bakmak için başını bir yandan öbür yana çevirir.
Kollarını canlı canlı hareket ettirir, kucağa alınmak istercesine yukarı kaldırır.
Ellerinden sıkıca tutulduğunda omuzlarını gerer ve oturabilmek için gövdesini yukarı doğru kaldırır.
Bacaklarını birbiri ardına hareket ettirerek güçlü bir şekilde tekmeler atar.
Yüzükoyun konumda sırtüstüne ve sırtüstünden yüzükoyun konuma dönebilir.
Otururken tutulduğunda baş ve sırt sabit biçimde tümüyle oturabilir.
Kısa bir süre tek başına oturabilir.
Yüzükoyun konumda avuçlarını masaya dayayıp kollarını uzatarak kendini yukarı çekmeye çalışır, başını ve göğsünü iyice kaldırır.
Sert bir zeminde ayakta tutulduğunda ağırlığını ayaklarına verip etkin biçimde bir aşağı bir yukarı zıplar.
“Aşağı doğru paraşüt” duruşu hemen belirir.
Ayakta tutulduğunda; dizlerini büker, gevşekçe basar. (Yavuzer, 1998, s.55, 56, 57)
Arkasına yastık konup oturtulduğu zaman uzun müddet dik oturabilir.
Aynı anda iki eline birden birer oyuncak alabilir.
Ellerinden tutulunca doğrulup oturur.
İki küpü veya oyuncağı üst üste koymaya çalışır. (Cankırılı, 1990, s.56)
Oyuncağı bir elinden ötekine geçirebilir. (Yörükoğlu, 1998, s.36)
Mama sandalyesinde kolayca oturabilir.
Sallanan nesneyi kavrar.
Başını serbestçe döndürür.
Yüzükoyun pozisyondayken bacaklarını gerebilir, kaldırabilir.
Ayakta tutulduğunda kuvvetle yere basar.
Desteksiz ve dik oturur.
Otururken bedenini bir yöne çevirir, uzanır ve doğrulur.
Bir eliyle uzanır ve yakalar nesneyi.
Ayağını ağzına götürebilir.
Sürünmeye ve emeklemeye başlar. (Baran, Bulut, Çimen, Aral, 2000, s.72-73)
Yüzükoyun yatarken ileri-geri sürünebilir. (M.E.B., 1997)
Koltuk altlarından tutulunca ayakta durur ve büyük bir kısmını kendi taşır.
Ellerinin her birinde bir nesne tutabilir.
Nesneyi başparmak ve diğer parmaklarıyla kavrar.
Destekle ayakta durabilir.
Koltuk altından tutulduğunda zıplar, kendi kendine oturma durumuna geçer.
Bir yere tutunarak ayağa kalkar.
Oturma pozisyonunda emeklemeye veya tam tersini yapar.
Eşyaları atarak oynar.
Nesneleri baş, işaret ve orta parmağıyla yakalar.
İki eliyle iki farklı nesneyi kavrayabilir.
İki elini oyuncak varken, birini bırakıp, üçüncüsünü alır. (Baran, Bulut, Çimen, Aral, 2000, s.72-73)
Arkasına destek konulduğunda oturabilir.
Çevresini büyük bir merakla izler
Renkli, hareketli nesnelere ilgi duyar.
Eline geçirdiği nesneleri atmaktan hoşlanır. (Oktay, 2000, s.113-113)
Bir kabın içine nesneleri atabilir. (M.E.B., 1997)
Ellerinin desteği ile oturur.
Sallanan bir nesneyi yakalar.
Eline aldığı bir nesneyi diğer eline aktarabilir.
Ayakta tutulduğunda yere kuvvetle basar.
ayda desteksiz oturur.
Yüzüstü yatarken sırtüstü dönebilir.
Yerde sürünemeye ve emeklemeye başlar.
ayda yardımla ayakta durur.
Emekler
Nesneleri başparmağını da kullanarak yakalar.
İki eli ile farklı iki nesneyi kavraya bilir.
Bu nesneleri birbirine vurabilir. (Demiral, 1995, s.16-17)
