İçeriğe atla
DİL GELİŞİMİ
- Tek heceli kolay sesleri çıkarır.
- Oyuncaklarıyla oynarken onlarla konuşur gibi sesler çıkarır. (Cankırılı, 1990, s.56)
- Konuşulunca, bir takım seslerle karşılık verir. (Yörükoğlu, 1998, s.36)
- Dil yuvarlama ve ileri uzatma becerisi görülür.
- Çıkardığı sesler çoğun ana dilinde bulunmaz.
- Başlangıçta refleksif olan sesler o dönemde tamamen amaçlı hale gelir.
- Bebek b, m, p gibi dudak seslerini çıkarırlar.
- Uzun oyun sesleri, çığlıkları ve seslenmeler geliştirirler.
- Kendi kendine konuşur. (Aral, Bulut, Çimen; Baran, 2000, s.133)
- Ses perdesini alçaltıp yükselterek sesler çıkarır.
- Dudaktan fırlayan sürtünme sesleri çıkarır. (M.E.B. 1997, s.45,46)
- Beklenmedik yüksek ses ve gürültü hala sıkıntı verir. Bu tür uyaranlar bebeğin göz kırpmasına, gözlerini kısmasına, ağlamasına ve başka yöne dönmesine neden olur.
- Anne kendisine dokunmadan önce oldukça belirgin bir gülümseme ya da sessizleşmeyle annenin sesine karşılık verir, ama bağırırken böyle davranmaz.
- Kendisiyle konuşulduğunda ya da hoşnut olduğunda bazen yalnızken de büyük bir zevkle kendi kendine sesler çıkarır.
- Rahatsız ya da sıkıntılı olduğunda ağlar.
- Kulağa 15-30 cm uzaklıkta, 3-5 saniye aralıklarla 3-5 saniye boyunca görüş alanı dışında, bir zil hafifçe çalınırsa veya bardakta kaşık tıngırdatılırsa bebek sessizleşir.
- Gözlerini veya başını sesin kaynağına doğru çevirebilir, kaşlarını çatıp gözlerini tümüyle açabilir.
- Yemek hazırlıklarına ilişkin seslere genellikle emme hareketi yaparak veya dudaklarını yalayarak karşılık verir.
- Yaklaşan birinin sesini, ayak seslerini, banyoda akmakta olan suyun sesini duyduğunda heyecanlanır, coşku belirtileri gösterir.
- Bebekler kumru gibi ses çıkarmaya başlarlar.
- Bu ilkel seslerin çevresel etkenlerden ve işitme algısından bağımsız olarak meydana geldiği görülür.
- Bunlar genelde bebeğin rahat ve hoşnut olduğu zaman çıkardığı sesli harflerden oluşur.
- Bu sesler öğrenilmemiştir ve geneldir. (Yavuzer, 1997, s.48-49,50)
PSİKOSOSYAL GELİŞİM
- Beslenirken, durmadan hoşnut olduğunu belirten, anlamlı bir bakışla, gözlerini hiç kırpmadan annesinin yüzüne bakar.
- Tanıdık durumlara tepki vermeye başlar.
- Günlük yıkanma ve bakım etkinliklerinden belirgin bir şekilde zevk alır. (Yavuzer, 1998, s.49, 50)
- Kahkahayla güler.
- Aynadaki görüntüsüne tepki gösterip güler. (Yörükoğlu, 1998, s.36)
- Sosyal gülümsemeler görülür.
- Ayak seslerine, beslenme ve banyo gibi hazırlıklara tepki verir. (Oğuzkan, Oral, 1995, s.62)
- Şaklabanlıklar yaparak yetişkini güldürür. (Cankırılı, 1990, s.56)
- Konuşulduğunda ağlamayı keser. (M.E.B. 1997)
- Beklenmedik yüksek ses ve gürültü hala sıkıntı verir.
- Gürültü ve yüksek ses karşısında göz kırpar.
- Gürültü ve yüksek ses karşısında ağlar.
- Kendisiyle konuşulduğunda ya da hoşnut olduğunda büyük bir zevkle kendi kendine sesler çıkarır.
- Rahatsız ya da sıkıntılı olduğunda ağlar.
- Yaklaşan birinin sesini, ayak seslerini vb. duyduğunda heyecanlanır, coşku belirtileri gösterir. (Yavuzer, 1998, s.48, 49)
- Hoşlandığı hoşlanmadığı nesneleri ayırır.
- Anne ve babaya sevinç tepkileri gösterir.
- Yabancıları yadırgar.
- Anneden ayrı kaldığında tedirginleşir.
- İstekleri engellendiğinde kızgınlık belirtileri gösterir. (Demiral, 1995, s.22)
- Azarlandığı zaman hemen somurtup ağlamaya başlar.
- Yüzündeki ifadeyi değiştirip güldüğünüz zaman da ağlaması hemen gülmeye döner. (Cankırılı, 1990, s.56)
- Sevinçli çığlıklar atar, oyuncaklarıyla oynarken güler sesler çıkarır. (Yörükoğlu, 1998, s.36)
BİLİŞSEL GELİŞİM
- Kendine gösterilen bir nesneye bakar.
- Annesi meme vermek üzere düğmelerini çözerken veya biberonla yaklaşırken dudak hareketleri yaparak emeceğini anladığını gösterir.
- İsmiyle çağrılınca başını çevirip kendisine seslenen kişiye bakar.
- Aynadaki görüntüsünü tanır ve ona gülümser. (Cankırılı, 1990, s.55, 56)
- Gözleriyle seslerin geldiği yeri arar. (Yörükoğlu, 1998, s.35,36)
- Parlak bir nesneyi 180 derece izler.
- El ve ayaklarına uzun uzun bakar.
- Eline verilen nesnelerle oynar. (M.E.B. 1997, a.45,46)
- Dikkatle çevresine bakınmak için başını amaçlı olarak çevirir.
- Görüş alanı içine giren yetişkin hareketlerini izler.
- 15-25 cm. yakınlardaki küçük, hareketsiz nesnelere dikkatle bakar.
- Sallanan top yüzüne yaklaştırılırsa bakışlarını topa yöneltir. (Yavuzer, 1998, s. 46)
- Objeleri tanımaya çalışır.
- Elinde tutabildiği objeleri yakından inceler.
- Eline verilen oyuncağı tutar.
- Biberonunu tanır. Gördüğünde istediğini belirten hareketler yapar.
- Kendi ellerinin hareketini izler, parmaklarıyla oynar.
- Değişik seslere değişik tepkiler verir. Gürültüde ağlar vb.
- İnsan yüzüne ilgisi çok artmıştır. Yabancıları ayırt eder.
- Yüzüne 15-30 cm uzakta sağa-sola hareket ettirilen bir nesneyi 180 derece izler.
- Sesin kaynağını kafasını çevirerek bulmaya çalışır.
- İlginç etki yaratan rastlantısal bir etkinliği yineler. Örneğin; kazara mama sandalyesine çarpıp ses çıkaran oyuncağını daha sonra ses çıkarması için isteyerek çarpar.
- Hareket eden bir nesnenin az önce gözden kaybolduğu yere bakar.
- Bazen uzaktaki oyuncağa, nesneye uzanır.
- Aynadaki görüntüsüne ilgi gösterir, aynaya doğru yaklaşmak, dokunmak ister. (Cirhinlioğlu, 2001, s.87,88)
PSİKOMOTOR GELİŞİM
- Sırtüstü konumda, başı ortada tutarak yatmayı sever.
- Kollar ve bacaklar daha kolay bükülür ve hareketler daha düzenlidir.
- Kollarını simetrik olarak sallar, eller gevşekçe açılır sarkıtılır.
- Ellerini yanlardan ortaya getirip göğüs ve çene üstünde birleştirir.
- Bacaklarını sırayla, birbiri ardından veya zaman zaman her ikisini birlikte uzatarak tüm gücüyle tekme atar.
- Oturur konuma çekildiğinde, baş çok az geride kalır ya da hiç kalmaz.
- Karından kavrayıp havada tutulduğunda baş belirgin biçimde gövdeden daha yukarıda tutulur, kalça ve omuzlar gerilir.
- Sert bir zeminde ayakta tutulduğunda dizlerini gevşetip büker. (Yavuzer, 1998, s.43, 45)
- Sert zemine yüzükoyun yatırıldığında başını ve göğsünü kaldırır.
- Koltuk altlarında desteklendiğinde adım atar.
- Nesnelere uzanır ama yakalayamaz.
- Eline verilen nesneleri tutsa bile bir süre sonra düşürür.
- Sırt üstü yatarken başını kaldırır.
- Destek verildiğinde oturmaya çabalar. (Demiral, 1995, s.15-16)
- Başını gövde ekseninde dimdik tutar.
- Kol ve bacağını hareket ettirir.
- Kalçalarını, hareket ettirerek yüzükoyun yatarken dönebilir.
- Yüzükoyun yatarken başı ve göğsünü kaldırır.
- Destekle bir dakika oturabilir.
- Kollarına dayanarak doğrulabilir. (Aral, Bulut, Çimen, Baran, 2000, s.70-71)
- Sırtüstü yatarken, eline verilen çıngırağı tutar ve sallar.
- Uzatılan bir kalemi yakalar ve tutar.
- Yattığı yerde yuvarlanıp ters dönebilir.
- Ulaşabileceği oyuncağı alır. (Yörükoğlu, 1998, s.35-36)
- Nesneleri yakalayamaz.
- Ellerini inceler.
- Gözlerinin önünden gezdirilen bir nesneyi başını çevirerek her yönde izler.
- Gözleriyle sesin geldiği yöne bakar.
- Çevresini tanımakta ellerini de kullanır.
- Eline verilen ses çıkaran oyuncaklara bakar ve bu oyuncakları sallayarak oynatabilir.
- Sırt üstü yatırıldığında başını kaldırıp yana dönebilir.
- Yüzükoyun yatarken ağırlığını kollarına vererek başını 90 derece kaldırabilir. (Aral, Bulut, Çimen, Baran, 2000, s.70-71)
- Kollarının altından tutulduğunda ağırlığını bacaklarına verir. (M:E:B: 1997, s.45, 59)
- Gördüğü şeylere uzanır ve onları bir süre elinde tutabilir.
- Eline aldığı nesneleri sallar.
- Başını tam anlamıyla dik tutar.
- Kucağa oturur.
- Kendini öne arkaya ittirir.
- Nesneleri avucu ile yakalar ve bunları ağzına götürür. (Demiral, 1995, s.15-16)
- Destekle oturabilir.
- Görsel alanı içinde nesneleri takip eder.
- Gözlerini uzak ve yakındaki nesne üzerine sabitleyebilir.
- Ellerini daha iyi kullanır.
- Kaba tutma hakimdir.
- Avuç içi, başparmak ve diğer parmaklarla nesneleri yakalar ve bir süre elinde tutabilir.
- Elindeki nesneyi sık sık düşürür.
- Nesnelere koluyla vurabilir.
- Destekle emekleme denemesi yapar.
- Kendini öne arkaya itebilir.
- Yuvarlanarak yüzükoyun pozisyonda sırt üstü pozisyona istekli olarak döner.
- Kollarının altından desteklenirse, ayakta durabilir.
- Kendisine uzatılan nesneyi yakalar.
- Nesneyi tek eliyle tutabilir.
- İstekli kavrama yetisi gelişir. (Aral, Bulut, Çimen, Baran, 2000, s.70-71)
- Kucağa alındığında ve yüzüstü yatırıldığında başını kaldırabilir.
- Elleriyle oynar.
- Çıngırağını daha uzun süreli kavrayabilir.
- Yakınındaki nesneleri kavrayabilir. (4. Ay)
- Uzaktaki nesneleri yakalayabilmek için hamleler yapar.
- Otururken başını düşürmeden tutabilir.
- Uzaktaki nesneleri yakalayabilir.
- Eline verilen nesnelerle oynar.
- Yüzüstü yatarken sırtüstüne dönebilir. (populermedikal.com)
- Tuttuğu küçük nesneleri etrafa atar.
- Kollarının yetişemediği yerdeki oyuncağı, uzanarak yakalar. (Cankırılı, 1990, s.55, 56)
- Kendi kendine bisküvi yer. (M.E.B. 1997)